Manastir Soko se nalazi podno Soko Grada, na obroncima Sokolskih planina u blizini Ljubovije. Pripada Eparhiji šabačkoj Srpske pravoslavne crkve. Soko Grad je nastao još u srednjovekovnoj Srbiji, ali je najpoznatiji po svojoj ulozi tokom Osmanske okupacije Srbije tokom koga je postao jedan od najozloglašenijih mučilišta pravoslavnog stanovništva. Neki od najstarijih podataka potiču iz davne 1476. kada se spominje i dizdar tvrđave Sokol Kemal. Baš na tom mestu episkop šabački Lavrentije podigao je manastir posvećen Vladiki Nikolaju lelićkom i žičkom.
Manastirska crkva (Foto: J. Gubelić)
Manastir je posvećen Svetom Nikolaju Mirlikijskom, kao i svetom vladiki Nikolaju Velimiroviću i svakog leta je središte međunarodne manifestacije „Moba” koja okuplja mlade ljude iz sveta koji potiču sa ovih prostora.
Manastir je podigao episkop šabačko-valjevski Lavrentije (Foto: J. Gubelić)
Manastirska crkva u čijem oltaru se čuva deo moštiju Sv. vladike Nikolaja, je sagrađena 1994. godine i pripada poznom moravskom stilu. Drvorezbareni ikonostas je rađen u baroknom stilu i pozlaćen 24-karatnim zlatom, dok je ikone u vizantijskom stilu živopisala i manastiru poklonila sestra Krstana Tasić, poznati ikonopisac.
Etno detalji (Foto: J. Gubelić)
Sam manastir raspolaže konakom sa prostranom trepezarijom, muzejom i radionicom za monaštvo. „Dom episkopa Nikolaja” se nalazi uz sam manastir. Raspolaže sa bibliotekom, trpezarijom, 32 spavaće sobe i drugim korisnim prostorijama.
Jezero ispred manastira (Foot: J. Gubelić)
Krst i „Put vere”
Manastir Sv. Nikolaj je podignut na platou ispod Soko grada ili „Neveste sultanove”, najomraženijeg turskog utvrđenja, čiji su ostaci i danas vidljivi na jednoj steni Sokolske planine. Na istoj steni nalazi se i pozlaćini krst, visok 12 m i težak 2280 kg. Krst je postavljen 24. marta 2000. godine, kao spomenik nedužnim žrtvama NATO bombardovanja 1999. godine, a dar je Nemca Horsta Vrobela.
Potok koji se sliva od vodopada (Foto: J. Gubelić)
Put, u dužini od 2km, koji od manastira vodi do krsta nazvan je „Put vere“. Na putu od manastira do krsta podignuto je 10 kapela od kamena prigodno oslikanih. U svakoj od njih je ispisana po jedna Božija zapovest. U blizini manastira nalazi se izvor lekovite vode. U manastiru postoji i kapela Svetog oca Nikolaja Mirlikijskog.
Spomenik episkopu Nikolaju, visok 3 metra rad je Darinke Radovanović, skulptora iz Beograda, a poklon Branka Tupanjca, Srbina iz Čikaga.
U manastiru je monahinja Jovana, rođena kao Sibila Ler, unuka Aleksandra Lera.
Iz Vikipedije
Izvori:
Eparhija šabačka/Manastir Soko
Jovan Janjić: Deset sokolskih kapela („Pravoslavlje“, br. 940, 15. maj 2006)
Niko me nije ni popreko pogledao, iako je moj deda bombardovao Srbe („Večernje novosti”, 21. mart 2017)
Spoljašnje veze:
Manastir Soko na Vikimedijinoj ostavi.
Milivoje Vasiljević Soko — Grad (www.rastko.rs)
Magazin za nacionalnu geografiju, kulturu i tradiciju — Srbija plus
Jovan Janjić: Od gubilišta do svetilišta („Pravoslavlje“, br. 939, 1. maj 2006)
O manastiru na sajtu Manastiri-Crkve
