Zgrada Narodne banke u Šapcu podignuta je 1937. godine, prema projektu arhitekte Bogdana Nestorovića. Raskrsnicu u samom centru grada, koja preseca pešačku trasu, obeležavaju Krsmanovića kuća i zgrada Hotela “Zeleni venac” u svom tradicionalnom stilu, dok sa druge strane jedna na drugu gledaju dve finansijske ustanove novijeg datuma – zgrada Narodne i Komercijalne banke. Tako najvažnija i najveća raskrsnica ukršta i oslikava različite epohe, arhitektonske stilove, ali svedoči i nemilim istorijskim događajima.
Vredan primer međuratne arhitekture (Izvor: Međuopštinski istorijski arhiv)
Zgrada banke iz 40-tih godina prošlog veka ukrase ima samo na bočnim zidovima, pa su je Šapčani zbog toga svojevremeno nazivali “ćoravo ćoše”. Sudbina i zla kob ljudska poigrali su se ovim ćošetom. Slobodna bela površina njene fasade poslužila je okupatorima u Drugom svetskom ratu da i vizuelno ozvaniče svoja zlodela i na njoj prikažu grafit koji pogrdno govori o šabačkim Jevrejima, ubrzo nesrećno stradalim od nacističke ruke.
Zgrada koja je svedočila nemilim događajima (Izvor: Međuopštinski istorijski arhiv)
Baš tu, ispred zgrade banke, na najprometnijem mestu u gradu, naočigled svih, zajedno su mučeni kako bi priznali učešće u pobuni i vezu sa ustanicima, a zatim zverski pogubljeni mnogi ugledni građani, među kojima je bilo i šabačkih Jevreja.
Zabeleženo je da su ubijanja u gradu počela u noći između 20. i 21. avgusta 1941. Javno su streljani, a zatim i obešeni u centru Šapca radi zastrašivanja građana ugledni lekari dr Bora Tirić i dr Alfred Bata Koen, abadžija Milutin Jovanović, žitarski trgovac Rista Ukropina, zemljoradnici Milutin Petrović, Milorad Misojčić, Nikola Perić i mnogi drugi. Jevreje logoraše Nemci su naterali da mrtva tela obese po banderama u centru, a sutradan pokupe i utovare na opštinska kola kojima se vuklo đubre. Ubijeni su sahranjeni u zajedničkoj grobnici na Donjošorskom groblju.
Stradanje Bate Koena i drugih rodoljuba (Izvor: Međuopštinski istorijski arhiv)
Uznemirujuća fotografija sa grafitom na, nimalo slučajno izabranoj zgradi Narodne banke, koji anticipira stereotip o bogatim Jevrejima kao tajnim upraviteljima i izazivačima svekolike propasti, vredan je istorijski prilog dokumentaciji o stradanju rodoljuba Bate Koena i drugih.
Malo je podataka o ovom uglednom šabačkom doktoru, dermatologu, zaljubljeniku u svoj grad i profesiju. Bio je intelektualac, privržen rodnom gradu, izraziti levičar. Rođen je 1899. godine u šabačkoj trgovačkoj, jevrejskoj porodici. Nakon završene gimnazije u Šapcu, medicinu je studirao u Lavovu, a diplomu nostrifikovao na Medicinskom fakultetu u Beogradu. U toku stažiranja i lekarskog usavršavanja radio je na raznim mestima – praksu je počeo u selu Nakučani, a od 1932. radio je u Šapcu, gde mu je obaveza bila da besplatno pregleda bolesne pacijente.
Šabački doktor Bata Koen 1899-1941. (Izvor: www.geni.com)
Uoči Drugog svetskog rata Koen se sakrio u vilu Mila Petrovića u Vranjskoj da bi se sačuvao, ali neko ga je izdao. U grad je doveden u noći između 20. i 21. Avgusta 1941. godine, a zajedno sa doktorom Borom Tirićem i drugim ljudima iz grada i okoline je ubijen. Tokom dana, iako odavno izdahnuo nakon mučenja i streljanja, njegovo telo je visilo sa električnog stuba u centru grada, što pokazuje slika koja se čuva u gradskom arhivu. Poznato je da su ostali preživeli članovi njegove porodice stradali u gasnoj komori u logoru u Zemunu.
