Ostaci Trojanovog grada
Trojanov ili Trajanov Grad je tvrđava na planini Cer koja se pripisuje mitskom biću caru Trojanu/Trajanu. Danas je moguće videti ostatke nekadašnjeg odbrambenog zida do kojeg se stiže šumskim putem na 800m od asfaltnog puta koji vodi ka planinarskom domu „Lipove Vode“.
Rimsko utvrdjenje iz kasnog III v.n.e. Trojanov grad, kao vojno utvrdjenje, imao je funkciju da čuva rudnike i rudarska naselja koja su se nalazila na području Cera, od upada varvara. Za ovaj grad je vezano i više legendi o caru Trojanu i njegovih 5 kćerki.
Kula Trojanovog grada
Po izvornim pričama, Trojan je bio demon koji je živeo u svom dvoru u zabačenoj šumi , a kada padne noć on bi izašao i obljubljivao bi devojke i žene koje su živele u njegovoj blizini. On se jedino plašio sunčevih zraka koji ga mogu spržiti i naneti mu veće povrede. On je živeo u svim porušenim i razrušenim gradovima koji su bili smešteni u šumama, koji su bili prepuni bića sličnih njemu, to su bila razna demonska bića koja na prvi pogled uteruju jezu. Neki autori vole da gledaju Trajana ili kao uporedbu sa rimskim carem Trajanom, što se misli da je slovensko postojanje na Balkanskom prostoru mnogo, mnogo ranije nego što to navodi zvanična informacija ili kao modifikaciju boga Triglava, jer se Trojan prikazivao sa tri glave u izvornim pričama kao konjanik u noći koji ima strah od sunca. Često se prikazivao sa magarećim ili kozijim ušima.
Vidikovi na planini Cer ( foto: Danas)
Inače, područje planine Cer jedno je od najbogatijih nalazišta kalaja u ovom delu Evrope – potvrdili su profesori sa koledža Bruklin. Njihovi stručnjaci, zajedno sa Beogradskim arheološkim institutom i uz finansijsku podršku Ministarstva kulture, 2014. godine sprovodili su istraživanje kulturno-istorijskog nasleđa i korišćenja rudnog bogatstva na ovoj planini u praistoriji. U nepreglednoj šumi planine Cer, na visini od 607 metara, gde se uzdiže kula Trojanovog grada, tada je po prvi put počelo arheološko istraživanje kako bi se utvrdio nastanak rimskog utvrđenja iz trećeg veka.
Rimski ostaci grada( foto: www.pdzezelj.org)
Tim na čelu sa doktorom Aleksandrom Bulatovićem iz Arheološkog instituta u Beogradu, utvrdio je da se ispod Trojanovog grada na Ceru nalaze ostaci starijeg grada iz perioda praistorije, konkretno prelaznog perioda iz bronzanog u gvozdeno doba. Registrovali su ostatke jednog bedema i ispod toga se nalazi jedan rov koji bi odgovarao praistorijskom periodu, tada je zaključio Vojislav Filipović sa arheološkog instituta.
Stručnjaci sa Arheološkog instituta zajedno sa američkim kolegama sa Bruklin koladža proučavali su rudna nalazišta kalaja na Ceru, koji je eksploatisan u praistoriji, jer se najbogatiji grobovi iz bronzanog doba nalaze u okolini ove planine.
Utvrđeno je da se izvorišta kalaja nalaze na 700 metara dubine, pa kada se u proleće tope snegovi, reke izbacuju njegovu rudu kasiterit. U bronzano doba ovde je na taj način dobijan kalaj. Inače, to je jako redak metal, ređi od zlata, srebra, bakra, a Bukulja i Cer su njime najbogatije u ovom delu Evrope.
