Дистрикт
Друштво

Pokrenuta inicijativa da se obnovi manastir Grad zidan pre dolaska Turaka

Na inicijativu onih koji su potekli iz sela Gradojević, okupljenih u Udruženju građana “Car Konstantin”, uz blagoslov Srpske pravoslavne crkve, pokrenuta je ideja o obnovi manastira Grad.

Ruševine manastira Grad u Gradojeviću (Foto: By Ванилица – Sopstveno delo https://commons.wikimedia.org)

Ruševine manastira Grad se nalaze na potezu Gaj u Gradojeviću, naseljenom mestu na teritoriji opštine Koceljeva. Pretpostavka je da samo ime sela Gradojević izvedeno upravo od naziva manastira „Grad”. U Godišnjaku broj 22, Međuopštinskog istorijskog arhiva od 1988. godine, u Topografsko-istorijskom rečniku Podrinja, autora Svetlanke Milutinović i Milivoja Vasiljevića, na strani 118, navodi se: „Gradojević – selo opštine Koceljeva. Prvi put zapisano u turskim tefterima 1528. godine, pod imenom Gradović – u okviru Nahije Šabac. U selu je bila crkva GRAD – iz doba pre dolaska Turaka.”

Časna trpeza iz perioda Drugog svetskog rata (Foto: By Ванилица – Sopstveno delo https://commons.wikimedia.org)

Nema preciznih podataka kada je manastir podignut ali se u nekim izvorima pominje da je obnovljen za vreme vladavine Nemanjića u 13. veku. Svetinju koja datira od pre Srednjeg veka, obnovio je kralj Dragutin, kad je prestonica Srbije bila u Debrcu. Tokom oslobodilačkih ratova protiv Turaka, Prvog i Drugog svetskog rata manastir je korišćen kao bolnica. Poslednji put je obnovljen 1813. godine, posle Drugog srpskog ustanka. Postoji mogućnost da je manastirska crkva stradala kada su Turci morali da se povuku 1869. godine. Po predanju, Turci su gađali manastir topom sa obližnjeg brda, preko reke Tamnave, što potvrđuju topovska đula nađene u ruševini.

Mesto odakle se pruža predivan pogled (Foto: By Ванилица – Sopstveno delo https://commons.wikimedia.org)

Godine 1943. Branko Ilić iz Donjeg Crniljeva, potonji monah Visarion, počeo je da zida novu crkvu od ćerpiča, pored ostataka temelja stare crkve. Danas je vidljiva časna trpeza na kojoj je uklesan tekst na postamentu časne trpeze, Visarionove crkve iz vremena Drugog svetskog rata koji glasi: „1813 + 1950 – Prilog M(anasti)ru SV. Jovan N(apravi) T(u)d(om) (svojim) Milutin Bošković, postolje Velikim Trudom i S korvlju Obnovi Visarion I(lić)”. Taj hram je postojao do šezdetih godina, kada je njegov jedini monah oboleo, umro i sahranjen u manastiru Kaona.
U posleratnom periodu uništen je svaki trag o postojanju ovog manastira. Danas od manastira su ostali samo temelji i ostaci potonje crkve koji svedoče o postojanju ove svetinje. Nije bilo pristupnog puta, sama lokacija je zarasla šumom, a i imovinsko-pravni odnosi nisu bili rešeni.
Po predanju, manastirska crkva je posvećena Svetom Jovanu Krstitelju, tako da sveštenik iz obližnjeg Donjeg Crniljeva, po običaju svake godine drži službu na Ivanjdan.

 

Свидео вам се текст?
Поделите текст са пријатељима